Freelance Developer တကယ္လုပ္ေတာ့မွာလား? – ၂

Language Independence ျဖစ္သင့္သလား?

Freelancer ျဖစ္မွေတာ့ ဒါလဲပါသြားပါျပီ ။ Language တင္မကပါဘူး ။ database , CMS , mobile အကုန္ကို လုပ္နိုင္ရပါမယ္ ။ ဟင္အခ်ိန္က နည္းနည္းေလး အားလံုးကို မသင္နိုင္ဘူး ၊နားမလည္နိုင္ဘူးဆိုရင္ ကိုျမင့္ေက်ာ္သူေျပာသလိုပဲ ။ Programming Statement ေတြကို ခ်ေရးျကည္.ပါ။ while, if , for အဲဒါေတြ အကုန္ေပါင္းရင္ စာမ်က္နာ နစ္မ်က္နာမေက်ာ္ပါဘူး ။ အဲဒါေတြအားလံုးကို programming language ေတြအားလံုးသံုးပါတယ္ ။ Database ေတြေကာ သူတို.ရဲ့ queryသေဘာတရားေတြက တူတူပါပဲ ။ မူကြဲေလးေတြရွိေကာင္းရွိနိုင္ေပမယ့္ ဒီအေဖ၊ ဒီအေမပါပဲ ။

စာအုပ္ေတြဖတ္သင့္သလား?

Google ကိုအသံုးျပုတတ္တာ ၊ search Enginer ကို ကြ်မ္းကြ်မ္းက်င္က်င္သံုးတတ္တာေတြက developer ေတြရဲ့ လက္နက္၊ကရိယာေတြပါ ။ ကွြ်န္ေတာ္လဲ စာဖတ္ေတာ္ေတာ္ပ်င္းပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ language တစ္ခု ၊ framework ၊ CMS အသစ္တစ္ခုကို စျပီးေလ့လာမယ္ဆိုရင္ စာအုပ္ေတြကစတာ အေကာင္းဆံုးပါပဲ ။ ဘာျဖစ္လို.လဲဆိုတဲ့ Language နဲ့ပတ္သက္တဲ့ လွ်ိုဝွက္ခ်က္ေတြ ၊ flow ေတြက စာအုပ္ေတြမွာပဲ ရနိုင္တာပါ ။

အခ်ိန္ေလးစားပါ

ကွြ်န္ေတာ္လဲ ျမန္မာျပည္က လူတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့အတြက္ အခ်ိန္က ေတာ္ေတာ္ညိရတာ ဒုကၡေရာက္ပါတယ္။ လူျကီးေတြ ၊ ဌာနဆိုင္ရာအျကီးအကဲေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အခ်ိန္ကိုေတာ္ေတာ္ sensitive ျဖစ္ပါတယ္ ။ မနက္ပိုင္း အစည္းအေဝးေတြက developer ေတြရဲ့ ရန္သူေတြပါ ။ မတတ္သာရင္ SMS ေလးပို.သင့္ပါတယ္ ၊ ဖုန္းဆက္သင့္ပါတယ္ ။ ဖုန္းမရွိရင္ အေထာက္အထားတစ္ခုခုယူသြားသင့္ပါတယ္ ။ အီးေမးလ္ေတာ့မပို.သင့္ပါဘူး ။ မေလးစားရာေရာက္ပါတယ္ ။

လွ်ိုဝွက္ခ်က္ကို ေလးစားပါ .

အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ Company ေတြနဲ့ တြဲလုပ္ရမွာေတြပါပါတယ္ ။ Company A နဲ့ အျပင္ Company B,C,D ေတြနဲ့လဲ လုပ္ေကာင္းလုပ္ရမွာပါ ။ A ကဟာနဲ့ B,C,D ၊ B ကဟာေန့ A,C,D လွ်ိုဝွက္ခ်က္ေတြကို မေပါက္ျကားရပါဘူး ။ သူမ်ား coding ကို ျဖစ္နိုင္ရင္ အျပင္မယူသြားရပါဘူး ။ သူမ်ားရဲ့ data ေတြကို ပစ္စလတ္ခတ္မထားရပါဘူး ။ အထူးသျဖင့္ customer list ေတြဟာ အရမ္းကို အေရးျကီးပါတယ္ ။ ခြင့္မေတာင္းပဲ ေလွ်ာက္မသြားရ ၊ ေလွ်ာက္မျကည္.ရပါဘူး ။ Online ပံုစတင္မက ၊ အျပင္မွာ အလုပ္လုပ္ရင္ အေရးျကီးပါတယ္ ။

Certificate ေတြက အေရးပါသလား?

Reputation တည္ေဆာက္ျပီးသြားရင္ ျပႆနာမရွိေပမယ့္ ။ offer တစ္ခုခုရွိမယ္ဆိုရင္ ၊ ကိုယ္လဲအသစ္ျဖစ္ေနရင္ ရွိသင့္ပါတယ္ ။ ဥပမာအာ:ျဖင့္ လူအေယာက္ ၂၀ဝ ရွိတယ္ ။ အခ်ိန္ေပးျပီး အင္တာဗ်ူးနိုင္တာက ၅ေယာက္ ဆိုရင္ ကွြ်န္ေတာ္ေတာ့ ပညာအရည္အခ်င္း ဇကာနဲ့တိုက္မိမွာပါပဲ ။ သူတတ္တာမတတ္တာအပထား “ဒါေတာ့ျပီးေအာင္လုပ္နိုင္တယ္”ဆိုတဲ့ ျကိုးစားမူေတာ့ေတြ့ရမွာပါ ။

Reputation ကို ထိန္းပါ ။ ရိုးသားပြင့္လင္းမူရွိပါေစ ။

ကိုယ္လုပ္နိုင္တာကို လုပ္ျပီး မလုပ္နိုင္တာကို အားမနာတမ္း ညင္းသင့္ပါတယ္ ။ တကယ္လို support အရမ္းေကာင္းတယ္ ။ အခ်ိန္လဲေပးနိုင္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ တမ်ိုးပါ ။ Freelance ဆိုတာမ်ိုးက individual ပါ။ ကိုယ္စားျပုအဖြဲ့အစည္းမရွိပါဘူး ။အဲဒီအတြက္ personal reputation က အရမ္းအေရးျကီးပါတယ္ ။ System ေတြရဲ့ limitation ကိုလဲ နားလည္သင့္ပါတယ္ ။ ရမ္းမတုတ္ပါနဲ့ ။

ျမန္မာျပည္မွာေတာင္မဟုတ္ပါဘူး နိုင္ငံျခားမွာေကာ မိမိကိုယ္ကို အတင္းကို တက္သေယာင္ေယာင္ ဆရာျကီးပံုစံေတြရွိပါတယ္ ။ ပရိုဂ်က္ တစ္ခါရေကာင္းရမယ္ ၊ နစ္ခါရေကာင္းရမယ္ ။ ပရိုဂ်က္လဲ fail ျဖစ္ေကာ ေနာက္ပိုင္း ဘူပိတ္ေတာ့တာပါပဲ ။ ပန္:သတင္းေလညင္းေဆာင္ ၊ လူသတင္းလူခ်င္းေဆာင္ပါတယ္ ။ အခုမတတ္တာက ေနာက္ျကာရင္တတ္မွာပါပဲ ။ တခါခိုးတာကေတာ့ ဆယ္ခါျမင္နိုင္ပါတယ္ ။

စစ္မေရာက္ခင္ ဓားေသြးပါ ။

ကိုယ္လုပ္ေနတဲ့ Development Field နဲ့သက္ဆိုင္တဲ့ knowledge ကို ျဖည္.ထားသင့္ပါတယ္ ။ကိုယ့္ရဲ့ profolio ကို တည္ေဆာက္သင့္ပါတယ္ ။ အနည္းဆံုးေတာ့ ကိုယ္ပိုင္ နည္:ပညာဘေလာက္ေလးရွိသင့္ပါတယ္ ။ ျဖစ္နိုင္ရင္ နည္းပညာအသစ္တစ္ခုထြက္တာနဲ့ တီးမိေခါက္မိေအာင္ စမ္းထားသင့္ပါတယ္ ။

Policy နဲ့ Culture ကိုေလ:စားပါ ။

Company တိုင္းမွာ သူ.တို.ရဲ့ ကိုယ္ပိုင္ Policy ရွိပါတယ္ ။ တစ္ဦးတည္းပိုင္ျဖစ္ျဖစ္ ၊ အမ်ားပိုင္ျဖစ္ျဖစ္ ၊မိသားစုပိုင္ျဖစ္ျဖစ္ ၊ Chain Management ျဖစ္ျဖစ္ ၊ ျကိုးနီစနစ္နဲ့ ျဖစ္ျဖစ္ေလးစားရပါမယ္ ။ ကိုယ္က ဝန္ထမ္းမဟုတ္တဲ့အတြက္ ဝင္ေရာက္မပတ္သက္ရပါဘူး ။ စည္းရွိရပါမယ္ ။

Time Scope ရွိပါေစ

ဒီေန့ ၊ ဒီအခ်ိန္ ဒါအပ္မယ္ဆို ျပီးေအာင္လုပ္သင့္ပါတယ္ ။ ေနာက္တစ္ခုက ဆရာတစ္ေယာက္သင္ေပးတာပါ ။ ဟိုကမလုပ္ခိုင္းပဲ ကိုယ္ကလုပ္တတ္ရင္ေတာင္ မေျပာသင့္ပါဘူး ။ ဘာလုပ္သင့္လဲ အကူအညီ ေတာင္:မွသာ ေျပာေကာင္းေျပာနိုင္ပါတယ္ ။ ပိုေနတဲ့အခ်ိန္ကို performance အတြက္ tuning လုပ္ဖို.အခ်ိန္ရေအာင္ပါ။ လူျကီးပိုင္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အလုပ္ျဖစ္တာနဲ့ stable ျဖစ္တာကို functionစံုတာထက္သေဘာက်ပါတယ္ ။ အဲကိုယ့္ကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ဆံုးျဖတ္ခြင့္ေပးထားတဲ့ ပရိုဂ်က္မ်ိုး ၊ ဥပမာအားျဖင့္ ပညာေရးဆိုင္မ်ိုး ဒါေတြဒါေတြ ပါရမယ္ပဲေျပာမယ္ဆိုရင္ ဒီလိုဒီလို ကိုယ္ကသင့္ေတာ္တာမ်ိုးလုပ္ေပးသင့္ပါတယ္ ။ Creative Works ေတြမွာကေတာ့ အဆင္ေျပနိုင္ပါတယ္ ။

တာဝန္ယူတတ္ပါေစ

Team နဲ့လုပ္လုပ္ ၊ တစ္ေယာက္တည္းလုပ္လုပ္ freelance သမားေတြဟာ မိမိမွာ တာဝန္ရွိတာကို သတိထားရပါမယ္ ။ Project failure ဟာ မိမိရဲ့ career အတြက္ doom ျဖစ္သြားနိုင္ပါတယ္ ။ မျဖစ္နိုင္ရင္ အေစာကတည္းကညင္းလိုက္ပါ ။ အားမနာပါနဲ့ ။

မိသားစုအတြက္ အခ်ိန္ေပးပါ ။

ဒါကဒီမွာေတာ္ေတာ္ အေရးျကီးတဲ့ ကိစၥလို.ေျပာလို.ရပါတယ္ ။ ဥပမာအားျဖင့္ ကွြ်န္ေတာ့္မိဘဟာ ကွြ်န္ေတာ္ဘာလုပ္ေနလဲ မသိပါဘူး ။ ဘယ္ေလာက္ပဲဝင္ဝင္ ၊ ဘယ္ေလာက္ပဲ ဂ်ာနယ္မွာ စာမ်က္နာအျပည္. အင္တာဗ်ူးပါပါ ။ ဘယ္ေလာက္ပဲ ရုပ္ျမင္သံျကားမွာလာလာ ပံုမွန္အလုပ္မဟုတ္တဲ့အတြက္ အလုပ္လို.မသက္မွတ္ပါဘူး ။ အိုင္တီသမားေတြဟာ အိပ္ခ်ိန္စားခ်ိန္ သူမ်ားနဲ့မတူပါဘူး ။ ေတာ္ေတာ္ဒုကၡေရာက္ရပါတယ္ ။

အေရးျကီးတာကေတာ့ အနည္းဆံုး ကိုယ့္ကို နစ္သိပ္စကားေျပာနိုင္တာ ၊ အဝတ္ေတြေလွ်ာ္ေပးေကာင္း ေလွ်ာ္ေပးမွာ ၊ ဂရုစိုက္တာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေနြးေထြးမူေပးတာဟာ မိဘ၊ဒါမွမဟုတ္ မိဘရဲ့အေထာက္အပံ့ပါပဲ ။ မိသားစုမွာ မေအာင္ျမင္ပဲ Freelance ေကာင္း တစ္ေယာက္လံုးဝလံုးဝ လံုးဝကို မျဖစ္နိုင္ပါဘူး။

Freelance လုပ္ရတာေဈးျကီးလား?

လက္ေတာ့တစ္လံုးေလာက္ေတာ့ရွိရပါမယ္ ။ အင္တာနက္ ၂၄နာရီရတဲ့ေနရာမွာရွိသင့္ပါတယ္ ။ ဟန္:ဖုန္းမဟုတ္ေတာင္၊ ဆက္သြယ္နိုင္မယ့္ ဖုန္းတလံုးရွိသင့္ပါတယ္ ။ ဖုန္းဆက္ရင္ ည ၃၊ ၄နာရီထသြားရတဲ့ အေခါက္ေတြ မနည္းပါဘူး ။ အနည္းဆံုး အင္တာနက္+ လက္ေတာ့ ဆယ္သိန္းေလာက္ေတာ့ ကုန္ပါတယ္ ။ မရွိလဲ Laptop အေဟာင္းတစ္လံုးဝယ္ျပီး စသင့္ပါတယ္ ။ အဓိကကေတာ့ အလုပ္ကို လံုးဝလံုးဝမေရြးပါနဲ့ ။ အစပိုင္းမွာ ငါဟာDeveloper ျဖစ္တယ္ ငါဒါလုပ္ရမွလုပ္မယ္ဆိုရင္ အေစာတတည္းကစြန့္လွြတ္လိုက္ပါ ။

Devcon တုန္းက ဆရာဦးသိန္းဦးကေမးပါတယ္ ။ ခ်မ္းသာလို. Freelancer လုပ္တဲ့သူဘယ္နစ္ေယာက္ရွိလဲဆိုေတာ့ ကွြ်န္ေတာ္ လက္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္ ။ ဘာလို.လဲဆိုေတာ့ ကွြ်န္ေတာ့္မွာ ေရွြအိုးျကီးသံုးလံုးရွိတဲ့အတြက္ပါ ။ တျခားကိစၥတစ္ခု ျဖတ္ဝင္လာတဲ့အတြက္ မရွင္းျပျဖစ္လိုက္တာပါ ။

ပထမေရွြအို:ကေတာ့ – ကွြ်န္ေတာ္ထက္ programming skillေကာင္းတဲ့သူအမ်ားျကီးပါ ။သူမ်ားက ကို:လံုးနဲ့ ကိုးမ်ိုးေရးတတ္ရင္ ၊ကွြ်န္ေတာ္က ကွြ်န္ေတာ္တတ္ထားတဲ့ တတ္ထားတဲ့ သံုးလံုးကို ကိုးမ်ိုး ပတ္ခ်ာလည္သံုးတတ္ေအာင္ ျကိုးစားပါတယ္ ။ ေျပာခ်င္တာက ရွိတာ ၊တတ္တာေလးကို ဘယ္လိုအသံုးခ်မလဲ စဉ္းစားပါတယ္ ။

ဒုတိယေရွြအိုးကေတာ့ – developer အသိုင္းအဝိုင္း အျပင္ ၊ အျပင္က နည္းပညာအသိုင္းအဝိုင္းနဲ့ ဝင္ဆန့္ေအာင္ လိုက္ေပါင္းထားပါတယ္ ။ ကွြ်န္ေတာ္ မေတာ္ပါဘူး ။တခ်ို့ဟာေတြ မလုပ္တတ္ပါဘူး ။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္သူကဘာလုပ္တတ္တယ္ဆိုတာကို သိေအာင္ျကိုးစားပါတယ္ ။ ဘယ္သူနဲ့ေပါင္းရင္ရမယ္ ၊ ဘယ္ဟာကို ဘယ္ေလာက္ေဈးသက္သက္သာသာျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ သိေအာင္ျကိုးစားပါတယ္ ။ ဟုတ္ေနတဲ့ တတ္ကြ်မ္းေနတဲ့သူေတြနဲ့ တဲ့ေအာင္ေပါင္းပါတယ္ ။ အနည္းဆံုး မကူညီေတာင္ စကားေျပာရတာ ဗဟုသုတရပါတယ္ ။ ေလသံဖမ္းတရားနာတတ္ပါတယ္။

တတိယေရွြအိုးကေတာ့ – ေနာက္တစ္ခုက အလုပ္တစ္ခုကို ျပီးေအာင္လုပ္ပါတယ္ ။ မလုပ္နိုင္ရင္ညင္းပါတယ္ ။ ေခါင္းရွင္းသြားတဲ့အခါ တျခားဟာေအးေဆးလုပ္နိုင္ပါတယ္ ။

Developer ဆိုတာ developer အလုပ္လုပ္ရံုနဲ့ျပီးျပီလား?

အားလံု:ကအေတြ့အျကံုကပဲသင္ေပးသြားတာပါပဲ ။ ကွြ်န္ေတာ္လဲ ဒုကၡေရာက္တဲ့ မလုပ္တတ္တဲ့အခ်ိန္ေတြရွိပါတယ္ ။ ကွြ်န္ေတာ့္ဆရာ ကိုရာဗီအသိဆံုးျဖစ္မွာပါ ။ ဒါေပမယ့္ သူလုပ္တတ္တဲ့အတြက္ သူ.ကို ေမးရမွာ ကွြ်န္ေတာ္သိပါတယ္ ။ ကြမ္:တစ္ထုပ္နဲ့ မ်က္နာလုပ္စာေမးလို.ရတဲ့ ဆရာရွိပါတယ္ ။ MCPA လိုမ်ိုး ၊ MIT လိုမ်ိုး ၊ MBS လိုမ်ိုး ၊Winner လိုမ်ိုး ေနရာေတြမွာ ဆရာေတြ ၊ အကိုေတြ ၊ မိတ္ေဆြေတြ ၊ သူငယ္ခ်င္းေတြရွိပါတယ္ ။ IT show သြားရင္ေတာင္ ပိုင္ရွင္အနည္းဆံုး ၆ဦး နဲ့ ခင္ေအာင္လုပ္ထားပါတယ္ ။ ေရွ့တုန္းက ေျပာခဲ့သလိုပဲ ဖြင့္ေျပာေကာင္းမွေျပာမယ္ တိတ္တိတ္ေလးဆရာတင္ျပီး ေကာင္းတာေလးေတြကို ရေအာင္ယူပါတယ္ ။

MMGamers.com က စျပီးလုပ္ခဲ့စဉ္တုန္းက WordPress စမ္းေနတုန္းပါပဲ ။ ဂိမ္းအေျကာင္းလဲ ဘာမွ နားမလည္ပါဘူး ။ ကိုျမင့္ေက်ာ္သူလိုမ်ိုး ၊ ကိုေနေအာင္လတ္မ်ိုး ဂိမ္းကို ေနာေက်ေအာင္ သိတဲ့သူေတြကိုပဲ အားကိုးခဲ့တာပါ ။ ကွြ်န္ေတာ့္အလုပ္ကို maintain ပဲ ပါးပါးေလးလုပ္ခဲ့တာပါ ။ MMGamers ရဲ့ အစမွာ ဂိမ္း review ေလးေတြကို print ထုတ္ျပီး ၊ ဂ်ာနယ္ေတြကို လိုက္ျပခဲ့ရတာပါ ။ ကိုေသာင္းစုျငီမ္းတို.ဘက္ကလိုမ်ိုး ၊ Family entertainment ဘက္ကလိုမ်ိုး ၊ နယ္ပယ္အသီးသီးက တာဝန္ရွိသူေတြရဲ့ ေက်းဇူးေတြအမ်ားျကီးပါပါတယ္ ။

ေျပာခ်င္တာက ဂိမ္းနဲ့ေတာ့ မဆိုင္ပါဘူး ။ Freelance ဆိုျပီး အိမ္မွာ ကြန္ပ်ူတာေလးရိုက္ရံု ၊ အင္တာနက္သံုးရံု၊ စိတ္ကူးေနရံု နဲ့ျဖစ္မလာဘူးဆိုတာပါပဲ ၊ အပင္ပန္:ခံရမယ္ ၊ အိမ္မွာပဲေနလို.မရဘူး ။ အဓိကကေတာ့ network ပါပဲ ။ အခ်ိန္ေပးျပီး တည္ေဆာက္ရမယ္ ၊ အနစ္နာခံတတ္ရမယ္ ၊ သီးခံရမယ္ ၊ မဟားတရားျကီး လိုက္ဖားတာမ်ိုးေတာ့ ေရွာင္သင့္ပါတယ္ ။ လူတိုင္းက အရူးေတြမဟုတ္ပါဘူး ။ ျဖစ္နိုင္ရင္ ျပည္သူ.နီတိလိုမ်ိုးကို ျပန္ရွာဖတ္သင့္ပါတယ္ ။

Social event ေတြ ၊ Seminar ေတြမွာ ပါဝင္သင့္ပါသလား?

အေျဖကေတာ့ “yes” ပါ ။ IT သမားဟာ အိုင္တီနဲ့ဆက္စပ္တဲ့ event ေတြတတ္သင့္ပါတယ္ ။ အဲမဆိုင္တာေတာ့ မလုပ္သင့္ဘူး ထင္ပါတယ္ ( ဥပမာ သစ္ပင္စိုက္တာမ်ိုး )။ ကူညီတတ္တာေကာင္းေပမယ့္ ကိုယ္နဲ့လုပ္ေနတာမ်ိုးနဲ့ေတာ့ သက္ဆိုင္သင့္ပါတယ္ ။ Seminar ေတြေတာ့ ေကာင္းရင္လိုက္တတ္သင့္ပါတယ္ ။ အိုင္တီသမားဟာ စီးပြားေရးပညာကို ေလ့လာထားလို. မမွာ:ပါဘူး ။ သင္တန္:ေျကာ္ျငာေတြေတာ့ေရွာင္ပါ ။

Barcamp လိုမ်ိုး ၊ Devcon လိုမ်ိုး event ေတြဟာ developer ေတြအတြက္ အက်ိုးရွိပါတယ္ ။ IT show လိုမ်ိုးကေတာ့ အေပ်ာ္သြားတာပဲ ေကာင္းပါတယ္ ။ အဲဆက္စပ္ျပီးအလုပ္လုပ္နိုင္ရင္ေတာ့ ေကာင္းပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ လုပ္ငန္:ျကီးေတြဟာ ကိုယ့္ကို အထင္ျကီးေလ့မရွိပါဘူး ။

က်ား ၊ မကြာျခားခ်က္ရွိလား ?

က်ားရယ္မရယ္မဟုတ္ေပမယ့္ အလုပ္သေဘာတရားကေတာ့ freelance developer ပိုင္းဟာ ေယာက္က်ားေလးေတြနဲ့ ပိုျပီးသင့္ေတာ္သြားပါတယ္ ။ စိတ္ေတာ့မပ်က္သြားပါနဲ့။ တလကို ေဒၚလာေထာင္ခ်ီ ရေနတဲ့ မိန္းကေလး developer ေတြလဲရွိပါတယ္ ။

ကိုယ္လုပ္နိုင္တာကို လူသိပါေစ

ကိုယ္ဘာလုပ္တတ္သလဲ ဝက္ဘ္လား ၊ မိုဘိုင္းလား ၊ ဝင္းဒိုးလား ၊ ဂရပ္ဖစ္လား ၊ ေဒတာေဘစ္လား ဘာလုပ္တတ္လဲလူသိေအာင္လုပ္ဖို.လိုပါတယ္ ။ ဥပမာအားျဖင့္ Google search engine ပံုစံမ်ိုး ၊ ဘယ္သူဘာလုပ္တတ္လဲရွာရင္ ကိုယ့္နာမည္ပါေအာင္လုပ္ထားသင့္ပါတယ္ ။ အဲဒါကေတာ့ အေစာကေျပာတဲ့ event ေတြမွာ ဝင္ေရာက္ေဆြးေနြးတာမ်ိုး ၊ blog ေရးတာမ်ိုး ၊ ေတာ္ေတာ္ေလးသင့္ေတာ္ပါတယ္ ။

ဥပမာအားျဖင့္ ကွြ်န္ေတာ္ ဒီေဆာင္းပါးကို ေရးတာဟာ ကွြ်န္ေတာ္ ဒါတတ္ပါတယ္ ကို မေျပာပဲနဲ့ ေျကျငာတာမ်ိုးပါပဲ ။ Share လုပ္ရင္းနဲ့ reputation ပါတတ္ပါတယ္ ။ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ့ ထူးခြ်ံတဲ့သူေတြကို ျမင္ရတာ အားရပါတယ္ ။ ကိုယ္ပိုင္ blog ေလးရွိသင့္ပါတယ္ ။ ေနာက္ျပီး Stack over flow လိုဆိုက္မ်ိုးမွာ reputation point ေတြက ေမးခြန္းမွာသံုးလိုက္လို.ရပါတယ္ ။